پی‌ال‌سی (به انگلیسی: Programmable Logic Controller) یا کنترل‌کننده منطقی برنامه‌پذیر، یک کامپیوتر دیجیتال صنعتی است که برای استفاده در کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود  و در فرایندهای صنعتی مانند کنترل فرایندهای تولید، کنترل خطوط مونتاژ، کنترل دستگاه‌های رباتیک یا هر فرایندی که نیاز به کنترل دقیق و قابل اطمینان و عیب‌یابی ساده داشته باشد از آن استفاده می‌شود.[۱]

تاریخچه PLC

 

PLC در اصل حاصل ایده‌های فردی به نام ریچارد دیک مورلی است. او فردی معمولی در دانشگاه MIT بود که تصمیم گرفت تحصیل خود را نیمه‌کاره رها کرده و به طرف مسیری ناشناخته ولی هدفی مصمم قدم بگذارد.

او شرکت خود را تاسیس کرد و در طی سالیان مختلف تلاش کرد تا چالش بزرگ صنعت را به خوبی شناسایی کرده و در جهت رفع آن تفکر و ایده‌پردازی کند.

مزایای استفاده از PLC در صنعت

  • زمان اسکن کردن بسیار سریعی دارد.
  • قابلیت ارتباط با کامپیوتر در کل کارخانه را دارد.
  • توانایی محاسباتی بسیار خوبی دارد.
  • زمان آموزش کوتاهی دارد.
  • طیف گسترده‌ایی از کاربردهای کنترلی را شامل می‌شود.
  • به راحتی برنامه‌نویسی می‌شود و به راحتی زبان برنامه‌نویسی آن درک می‌شود.
  • هزینه پروژه‌های آن را می‌توان به طور دقیق محاسبه کرد.
  • از قابلیت کنترل نظارتی برخوردار است.
  • دارای ابعاد فیزیکی کوچکی است.
  • در برنامه‌نویسی مجدد انعطاف‌پذیری دارد.
  • برطرف کردن مشکل در آن نسبت به سیستم‌های سنتی (بانک رله) آسان‌تر و سریع‌تر است.
  • دارای شمارنده‌هایی با سرعت بالا است.
  • زمان اجرای پروژه با آن کوتاه‌تر میشود.
  • از قابلیت اطمینان بالا برخوردار است.
  • قابلیت افزودن HMI برای کنترل گرافیکی پروسه.

معایب PLC 

  • معمولا قیمت بالایی دارند .
  • تعمیرات آن تخصصی و مستلزم صرف هزینه و زمان است .
  • برخی از نرم افزار های آنها در کشور ما به سختی یافت می‌شوند(البته این مورد از معایب plc نیست و از معایب دسترسی به نرم افزار است )

زبان های برنامه نویسی PLC

برنامه نویسی پی ال سی ها با زبان های مختلفی در سراسر جهان صورت می‌گیرد که به شرح زیر است :

  1. LADDER : بی شک محبوب ترین زبان برنامه نویسی در بین زبان های برنامه نویسی پی ال سی زبان برنامه نویسی لدر یا نردبانی است . دلیل آن سادگی و قابل فهم بودن و البته شبیه بودن به نقشه برق صنعتی(البته تا حدودی) میباشد
  2. FBD : مخفف FUNCTION BLOCK DIAGRAM میباشد . این زبان نیز محبوبیت خود را دارد و بین کسانی که بلوک‌های دیجیتالی را می‌شناسند محبوب تر است .
  3. SFC : این زبان برنامه نویسی به معنی برنامه نویسی ترتیبی است و در برنامه نویسی ماشین آلات صنعتی که نیاز است برنامه در یک سیکل مرتب اجرا شود به کار می آید . 
  4. زبان های برنامه نویسی متنی : از محبوبیت کمی برخوردار است و زمانی استفاده می‌شود که نیاز به عملیات های محاسباتی نسبتا پیچیده باشد.